Ka Hortagga iyo Maaraynta Dhiig Karka:

 

Ka Hortagga iyo Maaraynta Dhiig Karka:

Dhiig karka waa xaalad caafimaad oo ku timaada marka cadaadiska dhiigga ee ku socda xididada uu si joogto ah uga sarreeyo heerarka caadiga ah. Xaaladdan oo ah mid aan inta badan lahayn calaamado muuqda, ayaa haddii aan laga hor tegin ama si habboon loo maareyn, horseedi karta khataro caafimaad oo waaweyn sida wadne xanuunka, istaroogga, iyo dhaawaca xubnaha muhiimka ah sida maskaxda, indhaha, iyo kelyaha. Waa arrin u baahan feejignaan joogto ah si qofka uu u haysto nolol caafimaad leh.

Maxaa Sababa Dhiig Karka?
Dhiig karka wuxuu yeelan karaa sababo kala duwan oo isugu jira:

1. Qaab Nololeedka: Cuntada milixda badan leh, jimicsi la’aanta, iyo isticmaalka tubaakada ama alkoolka waxay sare u qaadaan cadaadiska dhiigga.

2. Dhidibka Hiddo-sidaha: Haddii qoyskaaga hore looga soo arkay dhiig karka, fursadaha inaad la kulanto xaaladdan ayaa sare u sii kaca.

3. Da’da: Da’du marka ay sii weynaanayso, dabacsanaanta xididdada dhiigga way yaraataa taasoo kordhisa khatarta.

4. Xaaladaha Caafimaad ee kale: Cudurrada sida macaanka, cayilka, iyo cudurrada kelyaha waxay sidoo kale keeni karaan dhiig kar.

Ka Hortagga Dhiig Karka: Talaabooyin Wax Ku Ool ah

1. Cunto Fiican oo Miisaaman:
Ku dadaal in cuntadaadu ay ka koobnaato khudaar, miro, cuntooyinka dufanka yar leh, iyo kuwa laga helo borotiinka caafimaadka leh sida kalluunka iyo lowska.

Xaddid isticmaalka milixda (aan ka badnaan 5 garaam maalintii) iyo cuntada warshadaysan ee sonkorta badan leh.

Isticmaal saliidaha dabiiciga ah sida saliidda saytuunka halkii aad isticmaali lahayd saliidaha dufanka leh.

2. Jimicsi Joogto ah:
Samee ugu yaraan 150 daqiiqo oo jimicsi dhexdhexaad ah toddobaadkii, sida socodka degdegga ah, dabaasha, ama baaskiil wadista.
Jimicsigu wuxuu hagaajiyaa socodka dhiigga wuxuuna yareeyaa culeyska saaran wadnahaaga.
3. Iska Ilaali Walbahaarka:
Walbahaarku waa sabab muhiim ah oo dhiig karka sare u qaadi kara.
Hababka sida yoga, fekerka maskaxda (mindfulness), iyo nasashada joogtada ah ayaa kaa caawin kara yareynta walbahaarka.
4. Ka Fogaanshaha Tubaakada iyo Alkoolka:
Cabidda sigaarka iyo khamriga waxay dhaawac weyn u geystaan xididdada dhiigga, taasoo sare u qaadda halista dhiig karka.

5. Hubinta Miisaanka:
Culeysku wuxuu saameyn toos ah ku leeyahay dhiig karka. Miisaanka caafimaadka leh wuxuu yareeyaa khatarta.

Maaraynta Dhiig Karka: Xakameyn Waxtar Leh

1. Raacitaanka Talada Dhakhtarka:
Haddii dhiig karkaagu sareeyo, waxaa laguu qori karaa daawooyin si loo yareeyo heerka cadaadiska dhiigga. Waa muhiim inaad qaadato daawooyinkaaga si joogto ah oo aanad ka boodin.
2. Hubinta Joogtada ah ee Cadaadiska Dhiigga:
Cabbiraadda joogtada ah ee heerka dhiiggaaga guriga waxay kaa caawinaysaa inaad la socoto xaaladdaada. Heerka caadiga ah ee dhiigga waa 120/80 mmHg.
3. La Tashiga Caafimaad:
Si joogto ah ula xiriir xirfadlahaaga caafimaad si loo hubiyo in daawadaada iyo qaab nololeedkaagu ay shaqeynayaan.
4. Daryeel dheeraad ah:
Haddii aad leedahay cudurro kale sida macaanka ama cayilka, ku dadaal in aad xakameyso xaaladahaas, maadaama ay si toos ah ula xiriiraan dhiig karka.

Dhiirigelin: Waxtarka Qaab Nololeedka Caafimaadka Leh
Inaad qaadato qaab nololeed caafimaad leh waxay si weyn u yareyn kartaa halista dhiig karka iyo dhibaatooyinka ka dhasha. Ka hortagga dhiig karka ma ahan kaliya badbaado caafimaad, laakiin sidoo kale waa waddo ay dadku ugu noolaan karaan nolol firfircoon, farxad leh, iyo mid waxtar leh.

Gabagabo:

Dhiig karka waa xaalad la xakameyn karo haddii aan si taxaddar leh u raacno tallaabooyinka kahortagga iyo maaraynta. Go’aamada yar-yar ee wanaagsan ee aad maalin walba qaadato waxay si weyn u hagaajin karaan tayada noloshaada. Ku dadaal in aad isku darto daryeel caafimaad, jimicsi, iyo cunto caafimaad leh si aad u ilaaliso caafimaadkaaga mustaqbalka fog.